آشنایی با انواع شیر خشک

انواع شیر خشک:

برخی نوزادان، ممکن است بنا به هر دلیلی از خوردن شیر مادر محروم شوند و شیر خشک به عنوان تغذیه آن‌ها استفاده شود. از آن جا که شیر خشک به عنوان تغذیه نوزاد در مهم‌ ترین دوران رشد و تکامل استفاده می‌شود، توجه به کیفیت، نوع و ترکیبات آن بسیار مهم است. برای انتخاب نوع شیر خشک، بهتر است با پزشک مشورت شود تا متناسب با وضعیت نوزاد و نیاز های بدن او، شیر خشک مناسب را معرفی کند. جالب است بدانید امروزه شیر خشک علاوه بر تغذیه نوزاد، گاهاً به عنوان برخی مصارف درمانی نیز استفاده می‌شود. در این مطلب قصد داریم در مورد شیر خشک و انواع مختلف آن اطلاعاتی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

با مطالعه شیر خشک چیست؟ می توانید آشنایی بیشتری داشته باشید.

انواع شیر خشک بر اساس مواد تشکیل دهنده:

1- شیر خشک بر پایه شیر گاو:

ماده‌ای که به عنوان پایه و اساس برای تولید این نوع از شیر خشک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، شیر گاو است. از آن جایی که قبل از رسیدن به سن یک سالگی، معده کودکان توانایی سازگاری و هضم شیر گاو را ندارد، بنابر این پروتئین شیر گاو مورد استفاده در این شیر خشک‌ها، دست کاری شده تا قابلیت سازگاری با دستگاه گوارش کودک را داشته باشد.

مواد موجود در این شیر خشک‌ها عبارت است از:

ویتامین‌ها و مواد معدنی، دسته‌ای از روغن‌های گیاهی و آهن.

 

2- شیر خشک هایپو آلرژیک (HA):

این نوع از شیر خشک، مناسب برای کودکانی است که نسبت به برخی پروتئین‌ها حساسیت و آلرژی داشته و دستگاه گوارش آن‌ها توانایی هضم این پروتئین‌ها را ندارد. شیر خشک هایپو آلرژیک، دارای پروتئین‌هایی است که به گونه ‌ای تغییر داده شده‌اند که به راحتی در دستگاه گوارش کودکان هضم شوند. در ضمن، خود شیر خشک‌های هایپو آلرژیک در سه گروه مختلف تحت عنوان‌های نیمه هیدرولیز، هیدرولیز و بر پایه آمینو اسید، تقسیم می‌شوند.

3- شیر خشک بر پایه سویا:

حتما از غنی بودن سویا از لحاظ پروتئین اطلاع دارید. شیر خشک بر پایه سویا نیز حاوی پروتئین‌های سویا (تغییر یافته برای هضم بهتر در دستگاه گوارش کودک)، برخی روغن‌های گیاهی و نشاسته ذرت ساخته شده است. قبل از شروع تغذیه کودک با شیر خشک بر پایه سویا، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

4- شیر خشک فاقد لاکتوز LF:

قند موجود در این نوع شیر خشک‌ها، به جای لاکتوز، قندهایی مانند شربت ذرت است. این شیر خشک‌ها برای کودکانی مناسب هستند که به صورت موقت و یا دائم (البته به ندرت)، نسبت به قند شیر یعنی لاکتوز، حساسیت نشان می‌دهند.

5- شیر خشک مخصوص نوزادان زود رس و کم وزن:

نوزادانی که به صورت زود رس متولد می‌شوند و وزن کمی دارند، طبیعتا نیازهای بیشتری از لحاظ رشد و تکامل خواهند داشت. شیر خشک مخصوص این نوزادان، با هدف تامین نیازهای آن‌ها، دارای پروتئین و کالری بیشتری نسبت به سایر شیر خشک‌ها است. زنجیره اسیدهای چربی که تری گلیسیرید این شیر خشک‌ها را تشکیل می‌دهد، زنجیره‌ای متوسط است که هضم آن برای دستگاه گوارش کودک آسان خواهد بود.

6- شیر خشک متابولیک:

این نوع شیر خشک، ویژه کودکانی است که نیاز به تغذیه‌های خاص دارند (مانند کودکانی که از لحاظ ژنتیکی یا آنزیمی دچار مشکل هستند، مانند بیماری فنیل کتونوریا.). قابل ذکر است که این نوع از شیر خشک‌ها قابل دسترسی برای همگان نیست و افراد متقاضی باید برای دسترسی به آن‌ها در سامانه مربوطه ثبت نام کنند.

7- شیر خشک‌های ویژه:

شیر خشک‌های ویژه، شیر‌هایی هستند که از لحاظ سازگاری با سیستم گوارش کودکان نمره خوبی می‌گیرند. البته ارزش غذایی این نوع شیر خشک‌ها با سایر انواع شیر خشک تفاوت زیادی ندارد. بنابراین در مورد استفاده از آن‌ها برای کودک خود، حتما با پزشک مشورت نمایید.

8- شیر خشک با شیر بز:

شیر خشک با شیر بز، حاوی مقادیر کمی از لاکتوز (قند شیر) است. این نوع شیر خشک اغلب برای کودکانی استفاده می‌شود که نسبت به شیر گاو و پروتئین‌های موجود در آن حساس هستند.

انواع شیر خشک بر اساس فرم:

1- شیر خشک پودری:

استفاده از شیر خشک پودری بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. این شیر خشک‌ها باید مطابق دستوری که روی قوطی آن‌ها نوشته شده است، آماده شوند. توجه به تاریخ تولید و انقضای شیر خشک‌ها بسیار مهم است. در ضمن، پس از باز کردن قوطی شیر خشک پودری، یک ماه فرصت دارید که از آن استفاده کنید.

2- شیر خشک مایع:

این نوع از شیر خشک‌ها نیاز به آماده سازی ندارند و به صورت آماده تولید و عرضه می‌شوند، به همین دلیل به عنوان راحت‌ترین و بی دردسرترین انواع شیر خشک شناخته می‌شوند. این شیر خشک‌ها از لحاظ هزینه نسبت به شیر خشک‌های پودری، هزینه بیشتری را در بر می‌گیرند. نکته مهمی که در مورد این نوع شیر خشک وجود دارد این است که پس از باز شدن، مدت کمی برای مصرف آن فرصت خواهید داشت و این مدت به حداکثر 48 ساعت محدود می‌شود.

سایر انواع شیر خشک:

1- رفلاکس معده به مری مشکلی است که ممکن است برخی کودکان با آن مواجه باشند که این مشکل می‌تواند سبب بروز سایر مشکلات مانند اختلالات تنفسی و یا زخم جدار مری شود. در این میان برخی انواع شیر خشک‌ها، برای جلو گیری از چنین مشکلی، از ترکیباتی تشکیل شده‌اند که موجب افزایش غلظت محتویات معده و در نهایت جلو گیری از رفلاکس معده به مری خواهند شد.

2- شیر خشک آنتی کولیک (ضد نفخ): کولیک و نفخ مشکلی است که بسیاری از کودکان کم و بیش با آن مواجه می‌شوند. این مشکلات در نتیجه مصرف برخی انواع شیر خشک ممکن است تشدید هم شود، اما شیر خشک‌ها آنتی کولیک، با قابلیت هضم راحت، موجب کاهش مشکل کولیک کودکان می‌شوند.

3- شیر خشک بدون گلوتن: برخی کودکان به موادی مانند گلوتن، لاکتوز، ساکارز، پروتئین‌های شیر گاو و سویا و… حساسیت داشته باشند. شیر خشک بدون گلوتن برای این کودکان بسیار مناسب است و آن‌ها را دچار هیچ گونه واکنش آلرژیک نخواهد کرد.

4- شیر خشک پس از تولد: شیر خشکی که بلافاصله پس از تولد نوزاد استفاده می‌شود، لازم است حاوی پروتئین وی باشد. پروتئین وی موجب هضم آسان‌تر شیر خشک می‌شود. لازم به ذکر است که این شیر خشک فقط مختص بدو تولد نوزاد نیست و می‌توانید تا 6 ماهگی نوزاد از آن استفاده نمایید.

5- شیر خشک Hungrier: این نوع شیر خشک، قابلیت مصرف در بدو تولد را دارد، اما بهتر است در مورد مصرف یا عدم مصرف و همچنین نحوه مصرف آن با پزشک صحبت شود. ویژگی بارزی که این نوع شیر خشک دارد، نسبت بالای کازئین به پروتئین وی است، بنابراین فرایند هضم آن سخت‌تر خواهد بود.

6- شیر خشک comfort: این نوع شیر خشک، شیر خشکی است که پروتئین‌های موجود در آن، نسخه هیدرولیز شده پروتئین‌های شیر گاو هستند. بنا براین هضم آن از هضم شیر گاو راحت‌تر بوده و ابتلا به مسائل گوارشی از قبیل نفخ یا یبوست، پس از مصرف آن، اتفاق نخواهد افتاد.

7- شیر خشک follow on: استفاده از این نوع شیر خشک، پس از اتمام 6 ماهگی کودک مجاز است. مشورت با پزشک در مورد مصرف این شیر خشک امر مهمی است. توجه کنید که به هیچ عنوان قبل از 6 ماهگی از این شیر خشک استفاده نکنید.

8- شیر خشک ارگانیک: این نوع از شیر خشک‌ها بر پایه شیر تولید می‌شوند اما از هورمون‌های رشد و… بی بهره هستند. برای استفاده از این نوع شیر خشک باید با پزشک مشورت شود چرا که ممکن است استفاده از آن‌ها موجب پوسیدگی دندان کودک شود.

9- شیر خشک بزرگسالان: این نوع از شیر خشک‌ها اختصاصاً برای بزرگسالان تهیه و تولید می‌شوند. این نوع شیر خشک در واقع در ابتدا شیر مایعی بوده که در نتیجه تحمل یک شوک حرارتی به شیر خشک پودری تبدیل شده است. کاربرد این شیر خشک‌ها را می‌توان به کمک به افزایش وزن و همچنین افزایش کارایی و انرژی در افراد بدنساز خلاصه کرد.

10- شیر خشک صنعتی: شیر خشک صنعتی، فورمولاسیونی متفاوت با شیر خشک مورد استفاده برای کودکان و نوزادان دارد. در واقع کاربرد این نوع شیر خشک، برای تولید مصارفی مانند کیک، کلوچه شیرینی پزی و دسر و.. است. از خصوصیات این نوع شیر خشک می‌توان به کم چرب بودن آن اشاره کرد.

سخن آخر…

همان طور که در طی مطلب گفته‌ایم شیر خشک‌ها، تغذیه مورد استفاده نوزادان و کودکان هستند. بنابراین از آن جا که سن این افراد حساس است و تغذیه آن‌ها تاثیر زیادی بر رشد و تکامل آن‌ها خواهد داشت، توجه به کیفیت و نوع شیر خشک بسیار مهم خواهد بود.

شیر خشک‌ها بنا به شرایط مختلفی‌ و نیازهای تغذیه‌ای که ممکن است نوزادها داشته باشند، در انواع مختلفی تولید می‌شوند. انواع شیر خشک‌ها را می‌توان در تقسیم‌ بندی‌های مختلفی شرح داد، برای مثال توضیح انواع شیر خشک بر اساس نوع مواد تشکیل دهنده، انواع شیر خشک بر اساس فرم، انواع شیر خشک بر اساس کاربرد و… .

در ضمن جالب است بدانید، شیر خشک‌ها فقط با هدف مصارف تغذیه‌ای نوزادان و کودکان تولید نمی‌شوند، بلکه دسته‌ای‌ از شیر خشک‌ها با هدف افزایش وزن و یا بهبود کارایی ورزشکاران در ورزش بدن سازی تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین دسته‌ای از شیر خشک‌ها تحت عنوان شیر خشک صنعتی، جهت تولید در صنایع کیک و شیرینی پزی تولید شده و به مصرف می‌رسند.

منبع:

https://madarsho.com/types-of-baby-formula

https://mosbatesabz.com/mag/guide-to-buying-milk-and-introducing-its-varieties/